NO DÍA INTERNACIONAL DA LINGUA MATERNA

Rosalía de Castro como non podía ser doutro xeito no seu primeiro libro en galego introduce un longo poema no que reproduce inicialmente (a modo de cita de inspiración) o que sería unha cantiga de berce, é un poema cheo de intriga e tensión a que tiñan as nais humildes ao deixar a casa para atender traballos de distinta índole coa anguria de non poder atender ao neno:

«Ora, meu meniño, ora,                             

¿quen vos ha de dar a teta,      

si túa nai vai no muíño,

e teu pai na leña seca?

Eu cha dera, miña xoia,

con mil amores cha dera,

hastra rebotar, meu santo,

hastra que máis non quixeras,

hastra verte dormidiño

con esa boca tan feita,

sorrindo todo fartiño,

cal ubre de vaca cheia.

Mais ¡ai, que noite che agarda!

Mais ¡ai, que noite che espera!

Que anque dúas fontes teño,

estas fontiñas non deitan.

Ora, meu meniño, ora,

¡canto chorarás por ela!

Sin ter con que te acalente,

sin ter con que te adormeza,

que soio, soio quedaches

como unha ovelliña enferma,

tremando, malpocadiño,

como as ovelliñas treman.

Sin cobirtor que te cruba

nunhas palliñas te deitan

e neve e chuvia en ti caen

por antre as fendidas tellas.

E silba o vento que pasa

polas mal xuntadas pedras,

e cal coitelo afilado

no teu corpiño se ceiba.

¡Ai, cando veña túa nai!

¡Ai, cando che a túa nai veña!

¡Cal te topará, meniño,

frío como a neve mesma,

para chorar sin alento,

rosiña que os ventos creban!...

¡Ai, más valera, meniño,

que quen te dou non te dera!

Que os fillos dos probes nacen,

nacen para tales penas...

   

A probe nai corre, corre,

que o seu filliño lle espera;

mais, cando chega, dormido

o seu filliño contempra.

Dille estonces, mentras tanto,

que en bicalo se recrea:

   -Miña xoia, miña xoia,

miña prenda, miña prenda,

¿que fora de ti, meu santo,

si naiciña non tiveras?

¿Quen, meu fillo, te limpara,

quen a mantenza che dera?

Non atopamos (se cadra non existe) unha recreación deste poema que xira arredor da maternidade, pero atopamos unha versión fermosa dunha cantiga de berce popular que ben lle acae a esta entrada e aquí  deixamos no Día internacional da lingua materna: